westopedia

Z tradycją w nowoczesność... czyli o siodłach typu western

Siodło jest jednym z podstawowych i najważniejszych elementów rzędu końskiego. Dzięki swojej ogromnej wytrzymałości i użyteczności, od wielu dziesięcioleci odgrywa szczególną rolę w jeździe w stylu western.


Praca na rancho, była bardzo ciężka i wycieńczająca, kowboj spędzał w siodle większość dnia. Siodło stało się więc jego "domem" i miejscem pracy. Warunki te przyczyniły się do wykształcenia specyficznej budowy tego typu siodeł. Głębokie, miękko wyściełane siedzisko zapewniające komfortowy i głęboki dosiad, wysoki łęk przedni i tylny zwiększające bezpieczeństwo, rożek, niezbędny do pracy z lassem oraz dwa popręgi właściwie stabilizujące siodło na grzbiecie konia. Są to tylko niektóre z cech zewnętrznych, które odróżniają te siodła od klasycznych.

Upływające lata, wprowadzenie mechanizacji, zmniejszyły wykorzystanie koni do pracy na rancho. Zmniejszyły, lecz nie wyparły. Koń nadal jest używany przy spędach bydła oraz wielu innych czynnościach rancherskich. Wielokrotnie jest on niezastąpiony. Czynniki te jednak przyczyniły się do tego, iż western jako jazda zyskał zupełnie nowe oblicze: od wielu lat styl ten uprawia się nie tylko na rancho, ale także w formie sportu i rekreacji.


Zwiększyła się zatem typologia siodeł - wprowadzono rozmaite zmiany w zależności od celu użytkowania.

Wyróżnić można min. siodła do takich konkurencji sportowych jak:

* reining


* trail


* pleasure


* barrel racing

* cutting itd.



Zmiany w budowie są bardzo zróżnicowane np. siodła do barrel race, są lżejsze i mniejsze od pozostałych, siodła typu cutting, posiadają wysoki wysmukły rożek oraz płaskie siedzisko, natomiast w ropingu rożki są dodatkowo wzmocnione, np. grubą skórą, zaś tylny łęk jest niezwykle niski, co ma ułatwić szybkie zsiadanie. Pomimo tych różnic we wszystkich powyższych typach siodeł, można wyróżnić szereg wspólnych elementów.

Najważniejszym z nich jest terlica, to właśnie ona stanowi podstawę (stelaż), każdego siodła. W jej skład wchodzą takie części jak : ławki, rożek, widelec i tylny łęk. Do jej budowy wykorzystywano różnego rodzaju materiały, jednakże najpopularniejszym i zarazem tradycyjnym pozostaje nadal drewno.

Różne typy rożków


Gotową terlicę pokrywa się płatami wyprawionej skóry, dzięki czemu pojawiają się kolejne elementy siodła : siedzisko, poły i puśliska. Następnie dodawane są pozostałe części : popręgi, troki, strzemiona, co stanowi koniec procesu produkcyjnego.



Siodła western dostępne są w różnych rozmiarach. Stając przed problemem doboru odpowiedniego siodła możemy spotkać się z dwoma podstawowymi wymiarami:

* wielkością siedziska


* wielkością przestrzeni pod widelcem (gulet)



Zarówno pierwszy, jak i drugi wymiar podawane są w calach.

Wielkość siedziska otrzymujemy mierząc odległość pomiędzy nasadą rożka, a tylnym łękiem. Przyjmuje się, że siodła z siedziskiem od 13-14 cali przeznaczone są dla dzieci i młodzieży, natomiast od 15-18 dla jeźdźców dorosłych. Drugi wymiar jest wielkością przestrzeni pod widelcem - w sprzedaży są dostępne siodła o rozmiarach od 5 i 3/4 do 6 i 3/4 cala. Można jednak spotkać się z innymi oznaczeniami jak np. NW, MW i HW. Co oznacza mały, średni i wysoki kłąb. Znajomość powyższych rozmiarów jest niestety niewystarczająca, aby dobrać odpowiednie siodło. Trzeba wiedzieć w jaki sposób wymiary te można odnieść do konia na którym ma być ono użytkowane.

Idealną sytuacją byłaby możliwość fizycznego dopasowania siodła do końskiego grzbietu w trakcie zakupu, co jednak z wielu względów staje się rzeczą niemożliwą do zrealizowania. Można jednak, skorzystać z pewnego ułatwienia tzw. rybki - przyrządu składającego się z szeregu połączonych wzajemnie drutów, przypominającego swym kształtem rybi kręgosłup. Przyrząd ten układa się na końskim grzbiecie i zaginając druciki dokładnie się go odwzorowuje. Z tak otrzymaną "formą" można z powodzeniem dokonać prawidłowego zakupu.

Innym problemem z którym zmagają się kupujący, jest wysoka cena siodeł tego typu. Alternatywnym rozwianiem staje się wówczas zakup siodła używanego, co niesie jednak ze sobą pewne zagrożenia związane ze złym stanem technicznym. Dokonując takiej transakcji należy pamiętać o dokładnym sprawdzeniu potencjalnego nabytku. Najważniejszą rzeczą jest stan terlicy - np. czy nie jest złamana (realne ryzyko poważnego zranienia konia).

Możemy to sprawdzić w następujący sposób:

* stawiając siodło pionowo na ziemi (rożkiem do podłoża) naciskamy z dużą siłą na tylny łęk, wyczulając się na jego zbytnie odchylenia

* stawiając siodło na ziemi w poziomie, pomiędzy nogami - ściskamy ławki. Jeżeli uszkodzony jest tylny łęk lub widelec, czynność ta nie będzie sprawiała nam większego problemu

* chwytając siodło w pozycji poziomej, ściskamy ku sobie rożek wraz z tylnym łękiem; duże zgięcia mogą świadczyć o uszkodzeniu ławek .

Kolejną nie mniej ważną rzeczą jest sprawdzenie pozostałych elementów siodła jak np. stan skóry (przetarcia, wyciągnięcia) i poszczególnych mocowań (nity, zszycia).Po przeprowadzeniu tego typu "kontroli" możemy przystąpić do zakupu.
Wybór odpowiedniego siodła jest niezwykle istotny, jest ono narzędziem, które ma służyć w niezawodny sposób.
Dokonany prawidłowo gwarantuje bezpieczną i komfortową pracę zarówno dla konia, jak i jeźdźca przez wiele długich lat.